Hurufu Mukatta (Anahtar Harfler) sayımlarındaki yöntemler

Kuran’da hurufu mukatta olarak bilinen anahtar harfler 14 adettir.  Aşağıdaki tabloda harfler gösterilmiştir. 

ا

ل

م

ص

ر

ک

ه

ی

ع

ط

س

ح

ق

ن

Elif

Lam

Mim

Sad

Ra

Kef

He

Ye

Ayn

Ta

Sin

Ha

Kaf

Nun

*Hemzelerin sayımındaki kurallar aşağıda anlatılmıştır.  

Bu bölümde hurufu mukatta harfleri arasından sayımlarında özellik bulunanlardan bahsedilmiştir (He harfi sayımları, Ye harfi sayımları, Hemze sayımları). Burada anlatılmayan harflerin sayımlarında herhangi bir özellik olmayıp sayımları çok kolayca yapılır.

He Harfi Sayımları

Arapça’da He harfi bulunduğu yere göre değişik şekiller alır. 

he harfleri

He harfinin sayımı çok kolaydır. Fakat kelime sonundaki kapalı Te bazı kişilerde kafa karışıklığına neden olabilir. Kapalı Te (Tai merbuta) kelime sonunda aşağıda görüldüğü gibi He harfi olarak yazılır ve He harfi olarak sayılır. 

kapali Ta He harfi

Bir de açık Te vardır ve normal Te harfi olarak yazılır (ت). Kuran’da aynı kelimenin bir yerde kapalı Te ile  (He harfi ile) başka bir yerde açık Te ile (ت) yazılışı mevcuttur. Yüce Allah’ın neden bu şekilde yaptığına anlam verebilmek ancak 19 sistemi ile ortaya çıkmıştır. Yüce Allah aynı kelimeyi bazı yerlerde kapalı Te ile (He harfini kullanarak) bazı yerlerde açık Te ile yazarak Kuran'daki 19 sistemine ve mucizesine dikkat çekmiştir.

Buna en iyi örnek Rahmet kelimesidir. Bu kelime Kuran’da bazı yerlerde açık Te ile yazılmıştır. Aynı kelime birçok yerde kapalı Te ile yani He harfi ile yazılmıştır.

Yüce Allah neden bu şekilde tasarlamıştır?

Aynı kelimeyi bazı yerlerde neden He harfi kullanarak (kapalı Te olarak) yazmıştır?

Bunun hikmeti 19 sisteminde gizlidir ve delili Meryem suresinde verilebilir. 19. sure olan bu sure Kef-He-Ye-Ayn-Sad ile başlamaktadır. Bu surede bu 5 harfin toplamı 798 olup 19’un tam katıdır. Bu surede bir kelime vardır ki hem He harfi kullanılarak (kapalı Te) hem de Te harfi (açık Te) kullanılarak yazılmıştır. Bu kelime Rahmet kelimesidir. Rahmet kelimesi 19:2 ayetinde açık Te ile yani Te harfi ile yazılmıştır (رَحْمَتِ). Aynı kelime aynı surede 19:21’de bu sefer He harfi kullanılarak yazılmıştır (kapalı Te) (رَحْمَةً).

Ne kadar ilginç değil mi?

Yüce Allah 19:2’deki Rahmet (رَحْمَتِ) kelimesini 19:21’deki gibi (رَحْمَةً) He harfi kullanarak (kapalı Te) yazmış olsa idi bu suredeki Kef-He-Ye-Ayn-Sad sayımları 175 He harfi yerine 176 He harfi ile (1 fazla He harfi nedeni ile) toplam 799 olacak ve 19’un katı olmayacaktı. Yine Yüce Allah 19:21’deki kapalı Te’yi He harfi yerine açık Te şeklinde yani normal Te harfi kullanarak yazmış olsa idi bu sefer bu suredeki anahtar harflerin sayısı 175 He harfi yerine 174 He harfi ile (1 eksik He harfi nedeni ile) toplam 797 olacak ve 19’un katı olmayacaktı. İşte Yüce Allah harf sayımlarında bize işaretler göstererek aslında mucizesine tanık olmamızı istemektedir.

 

Ye Harfi Sayımları

Ye harfi günümüz mushaflarında 2 formda yazılır. 1. form aşılar Ye, 2. form gizli Ye’dir.

En güzel örneklerden birisi 12:36’da 2 kez geçen “Araany” kelimesidir (أَرَىٰنِىٓ).  Bu kelimenin 1. Ye harfi gizli, 2. Ye harfi aşikar Ye'dir. 

36. surenin 18. ayetinde geçen (لَئِن) (leyn) ve 19. ayette geçen (طَٰٓئِرُكُم) (tayrukum) ve (أَئِن) (eyn) kelimelerinde gizli ye vardır. Eski mushaflarda bu kelimelerin aşikar Ye harfiyle yazıldığı görülür.

 

*Hemzeler

Elif harfi olarak sayıma dahil edilen hemzeler

 

Ayrı olarak yazılmış hemzeler elif harfi olarak sayılır.

Örnekler:

hemze ayri 1

Ayette örnek:

13|2|6|إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ سَوَآءٌ عَلَيْهِمْ ءَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ

 

Bir uzantı (extension) (Madda) üstüne yazılan hemzeler elif harfi olarak sayılır.

Örnekler:

Madda 2

Ayette örnek:

42|2|35|وَقُلْنَا يَٰٓـَٔادَمُ ٱسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ ٱلْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ

 

Elif harfi olarak sayıma dahil edilmeyen hemzeler

 

Kök (Stem) (Nabra) üstüne yazılan hemze: Elif harfi olarak sayılmaz. Ye harfi olarak sayılır.

Örnekler:

nabra 3

Ayette örnek:

40|2|33|قَالَ يَٰٓـَٔادَمُ أَنۢبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّآ أَنۢبَأَهُم بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّىٓ أَعْلَمُ غَيْبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ

 

Kök (Stem) (Nabra) altına yazılan hemze: Elif harfi olarak sayılmaz. Ye harfi olarak sayılır.

Örnek:

nabra 4

Utmani Mushaf’ında bu şekilde yazım yoktur.

 

Ye harfi üstüne yazılan hemzeler elif olarak sayılmaz. Ye harfi olarak sayılır.

Önekler:

ye

Ayet örnek:

22|2|15|ٱللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِى طُغْيَٰنِهِمْ يَعْمَهُونَ

 

Wav harfi üstüne yazılan hemzeler elif harfi olarak sayılmaz. Wav harfi olarak sayılır

Örnekler:

waw

Ayet örnek:

10|2|3|ٱلَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِٱلْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ

 

Not:

Lam-Elif harflerinin üstüne-ortasına yazılan hemzeler vardır. Hemzenin Lam-Elif harflerinin üstüne- tam olarak elif harfinin üstüne konulduğu durumlar da vardır. Hemze elif ile lam harflerinin tam ortasına-üstüne konulmuş ise hemze elif olarak sayılır. Tam olarak elif harfinin üstüne konulmuş ise sayılmaz. Aşağıda örnekte bu iki yazım farkını görmek mümkündür. 

Utmani Mushaf’ında aşağıdaki örnekteki gibi Lam-Elif ortasına ve üstüne hemze yazımı yoktur. Bu hemzeler Uthami’de ayrı hemze olarak gösterilmiştir ki bu daha doğrudur.

Örnek: Hemze Lam-Elif'in üstünde ve tam olarak ortasında

lam elif orta

Örnek: Hemze Lam-Elif'in üstünde fakat Elif harfinin üstünde

lam elif tam elif

 

Arapça Tashkeel (Diacritics, Aksan) 

Kuran'ın okunuşunu kolaylaştıran ve düzenleyen işaretlerdir. Kelimeden sayılmazlar. Aşağıda 22 çeşit işaret gösterilmiştir. 

tashkeel  

Kısa elif harfi olarak gösterilen taskkeel (Dagger Elif) en sık kullanılanlardandır. Kırmızı nokta ile gösterilmiştir.

dagger elif

 

Kelimedeki harfler ile ilgileri yoktur. Kelimenin bir harfi olarak sayılmazlar. 

 

En doğrusunu Allah bilir.