Bir kişi ölümünden önce mutlaka vasiyet etmelidir. Bu bir farzdır. Yapılması zorunludur.
Yüce Allah 2:180 ve 5:106 ayetlerinde şu şekilde buyurmuştur.
|
Kuran Ayet No|Sure No|Ayet No|Ayet Arapça okunuş Meal |
|
187|2|180|كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا ٱلْوَصِيَّةُ لِلْوَٰلِدَيْنِ وَٱلْأَقْرَبِينَ بِٱلْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى ٱلْمُتَّقِينَ Kutibe aleykum iza hadara ehadekumul mevtu in tereke hayra, el vasiyyetu lil valideyni vel akrabine bil ma'ruf, hakkan alel muttekin. Sizden birine ölüm yaklaştığında, geride bir hayır bırakıyorsa; anaya, babaya ve yakınlarına örfe göre vasiyet etmesi sakınanlara (muttakilere) bir hak olarak yazıldı. |
|
775|5|106|يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ شَهَٰدَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلْمَوْتُ حِينَ ٱلْوَصِيَّةِ ٱثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ ءَاخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِى ٱلْأَرْضِ فَأَصَٰبَتْكُم مُّصِيبَةُ ٱلْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعْدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقْسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِى بِهِۦ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ وَلَا نَكْتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذًا لَّمِنَ ٱلْءَاثِمِينَ Ya eyyuhellezine amenu şehadetu beynikum iza hadara ehadekumul mevtu hinel vasiyyetisnani zeva adlin minkum ev aharani min gayrikum in entum darabtum fil ardı fe esabetkum musibetul mevt tahbisunehuma min ba'dis salati fe yuksimani billahi in irtebtum la neşteri bihi semenen ve lev kane za kurba ve la nektumu şehadetallahi inna izen le minel asimin. Ey iman edenler! Sizden birine ölüm yaklaştığında vasiyet ederken, içinizden iki adil kişi aranızda şahidlik etsin. Seferi iken ölüm belirtileri size isabet ederse, sizden olmasa da, iki kişiyi şahid tutun. Ama o iki şahidden şüphe edersiniz, onları, kendileriyle dayanışma yaptıktan sonra bu işe yönlendirin. Ve ''Akraba olsa bile, bu vasiyet karşılığında hiçbir şey satın almayacağız. Allah için yaptığımız şahidliği gizlemeyeceğiz. Aksi taktirde, şüphesiz, günahkarlardan oluruz" diye, Allah adına yemin etsinler. |
Bu iki ayetten net olarak anlamaktayız ki Yüce Allah her mümin kişinin (kadın-erkek) ölmeden önce vasiyette bulunmasını ve bu vasiyetin şahidli olmasını emretmektedir.
Günümüzde ülkemizde ve birçok ülkede kanunlarla düzenlenen bir miras hukuku vardır. Her ülkenin miras hukuku farklı olabilir. Mirasçılar ve oranları farklı olabilir. Her mümin yaşamış olduğu ülkenin uygulamış olduğu miras hukukunu bilmelidir, öğrenmelidir. Öldüğünde vasiyet bırakmadığı takdirde kalan malının hangi mirasçılara otomatik olarak nasıl oranlarda paylaştırılacağını bilmelidir. Vasiyeti miras hukukuna uygun olacaksa, ölümünden sonra mal paylaşımını içinde yaşadığı ülkenin miras hukukuna uygun paylaşılmasını istediğini 2 şahitli şekilde bildirmesi gerektiğini ortadadır. Kişinin vasiyeti içinde yaşadığı ülkenin miras hukukundan farklı olacaksa ölümünde sonra tartışma olmaması açısından mutlaka 2 şahid ile vasiyetini yazdırmalıdır.
Vasiyetin uygun, meşru, münasip, örfe uygun ‘bil-mea'rufi’ şekilde olmasını istemektedir Yüce Allah.
Vasiyette maldan hakkı olan mirasçılara 2:180 ayetinde ve aşağıdaki 4:7 ayetinde işaret vardır. 2:180’de ana-babaya ve yakın akrabaya mirastan bir hak verilmesi gerektiği de ortadadır. Bu yakın akrabaların (‘vel'ekrabine’) kişinin kardeşi veya kardeşleri olması en olasıdır.
Yüce Allah 4:7 ayetinde şu şekilde buyurmuştur.
|
Kuran Ayet No|Sure No|Ayet No|Ayet Arapça okunuş Meal |
|
500|4|7|لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ ٱلْوَٰلِدَانِ وَٱلْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ ٱلْوَٰلِدَانِ وَٱلْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا Lir ricali nasibun mimma terakel validani vel akrabune, ve lin nisai nasibun mimma terakel validani vel akrabune mimma kalle minhu ev kesur. Nasiben mefruda. Ana-baba ve yakınlarının bıraktıklarından erkekler için bir pay vardır. Ana-baba ve yakınlarının bıraktıklarından kadınlara da, ondan az olsun çok olsun, farz kılınmış bir pay vardır. |
4:7 ayetinde çocuklara ana-babadan ve yakın akrabadan (kardeş-kardeşler) miras geldiği görülmektedir.
2:180, 4:7, 4:11, 4:12 ve 4:176 ayetlerinden açıkça görülür ki Kuran’a göre mirastan pay alabilecek gruplar şu şekildedir;
- Miras bırakanın çocukları
- Miras bırakanın babası
- Miras bırakanın annesi
- Miras bırakanın eşi (kocası veya karısı)
- Miras bırakanın kardeşi-kardeşleri
Mirastan ana, baba ve kardeş-kardeşlerin de pay alacağı 4:11, 4:12 ve 4:176 ayetlerinde işaret edilmiştir. Vasiyetten sonra halen kalan mal varsa, ya da ölen kişi vasiyet etmeden ölmüş ise (içinde yaşadığı ülkenin miras hukukuna onay verdiğine dair bir vasiyet de yok ise) malların paylaşımı 4:11, 4:12 ve 4:176 ayetlerine göre yapılmalıdır. Detaylı inceleme için lütfen aşağıdaki makaleyi okuyunuz.
En doğrusunu Allah bilir.